Cukier w sokach - czy szkodzi?

Szkodliwy cukier

Picie świeżo wyciskanych soków stało się w ostatnich latach niezwykle modne, również z racji rosnącego zainteresowania zdrowym trybem życia. Jest to wyjątkowo pozytywny trend mogący przynosić wiele korzyści naszemu zdrowiu. Świeże soki są wyjątkowo smacznym napojem, jednocześnie dostarczającym organizmowi cennych witamin i minerałów. Jednak jak w każdym aspekcie pojawiają się również negatywne opinie. Niektórzy twierdzą, że zawarty w sokach cukier owocowy jest szkodliwy dla naszego zdrowia. Ta niepochlebna opinia wynika najczęściej z niskiej rzetelności źródeł, przekazywania niepełnych informacji lub zbyt pochopnego wyciągania wniosków. Przyjrzyjmy się więc z bliska sprawie tego nieszczęsnego cukru w świeżych sokach.

Rosnąca świadomość społeczeństwa odnośnie szkodliwości białego (rafinowanego) cukru oraz syropu glukozowo-fruktozowego doprowadziła do strachu przed wszystkimi rodzajami cukrów. Jak najbardziej słuszne jest unikanie produktów zawierających w swoim składzie głównie wysoko przetworzone cukry. Udowodniono bowiem licznymi badaniami, że przyczyniają się one m.in. do ciągle rosnącej epidemii otyłości czy rozwoju schorzeń układu sercowo-naczyniowego, jak również całej masy innych chorób. W związku z tym zaczęto obwiniać o pogarszanie stanu zdrowia każde źródło cukrów prostych (głównie glukozy i fruktozy – składników białego cukru i syropu), w tym również świeże soki czy koktajle. Nie jest jednak słusznym uważanie każdego źródła jakiegokolwiek cukru za zło wcielone.

Forma cukru a zdrowie

Owoce i warzywa są bardzo ważnym elementem zdrowej diety. Potwierdzają to liczne badania mające na celu określenie składu diety prozdrowotnej. Zawarte w owocach cukry proste takie jak fruktoza i glukoza również są istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Natomiast badania fruktozy w formie nie występującej w naturze, czyli wyizolowanej wykazały jej szkodliwy wpływ na zdrowie. Jeżeli więc spożywanie owoców ma działanie korzystne, a sama fruktoza działa niekorzystnie to nie można wyciągnąć z tego tak prostych wniosków jakoby owoce były szkodliwe. Jakie więc różnice uniemożliwiają tak prostolinijne porównanie?

Zacząć należy od tego, że owoce poza cukrami, są również źródłem wielu innych związków odżywczych mogących pełnić rolę tzw. buforów. Związki takie umożliwiają organizmowi bezpieczne wykorzystanie i spożytkowania zawartych w nich cukrów bez wyrządzania szkód w organizmie czy nawet bez nadmiernego podnoszenia stężenia cukru we krwi. Do związków takich zaliczamy nie tylko znany ze swojego regulującego działania błonnik. Również owoc pozbawiony znacznej części błonnika nierozpuszczalnego (czyli w formie soku) zawiera zawiązki buforujące takie jak: pektyny (czyli błonnik rozpuszczalny), polifenole, enzymy, witaminy, minerały, antyoksydanty, lecz również składniki jeszcze przez naukę nie rozpoznane. Tak bogata otoczka dla fruktozy i glukozy czyni je znacznie przyjaźniejszymi dla naszego organizmu.

Dobrym potwierdzeniem powyższych argumentów jest badanie [1] porównujące poziom cukru we krwi po spożyciu słodzonej wody do spożycia tak samo słodkiej wody, ale wzbogaconej o sok z czarnej porzeczki i borówki brusznicy. Wyniki były zaskakujące, gdyż okazało się, iż pomimo zwiększonej zawartości cukru poprzez dodatek soku do wody wzrost poziomu glukozy we krwi był minimalnie niższy niż w przypadku czystej wody z cukrem. Nie doszło również do szybkiego spadku glukozy poniżej normalnego poziomu skutkującego uwolnieniem kwasów tłuszczowych do krwiobiegu oraz nagłym napadem głodu. Szczególnie jednak ciekawe jest to, że identyczne wyniki otrzymano po zastąpieniu soku zmiksowanymi owocami. Z przeprowadzonego eksperymentu wynikają więc bardzo optymistyczne wnioski. Zarówno soki jak i koktajle nie wywołują szkodliwych wahań poziomu cukru we krwi, co więcej mogą nawet neutralizować negatywne działanie rafinowanego cukru.

Dodatkowo istnieją również badania odnośnie samej fruktozy w owocach. W przeciwieństwie do tej wytwarzanej przemysłowo, nie ma ona szkodliwego wpływu ani na wątrobę[2], ani na osoby mające problemy z cukrzycą czy też nadciśnieniem[3]. Cukier zawarty w owocach nie powoduje także wzrostu nowotworów, a raczej przed nimi chroni[4]. Końcowy wniosek nasuwa się więc sam: Pijmy soki i koktajle na zdrowie!:)

[1] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22854401
[2] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23933265
[3] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24065788
[4] http://www.andjrnl.org/article/S0002-8223(96)00273-8/abstract